GenelHaberlerİran

İran halkı yeni cumhurbaşkanını nasıl seçecek?

Cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanan İran’da seçim sistemi nasıl işliyor, İran Anayasası’nın bu konuda belirlediği kriterler neler?

İran halkı 14 Haziran 2013’te yeni cumhurbaşkanını seçmek için sandık başına gidecek.

Cumhurbaşkanı, anayasal olarak ülkede dinî liderden sonraki en üst düzey ikinci yetkili makam. Halkın seçtiği cumhurbaşkanı, güvenoyu için bakanlar kurulu üyelerini meclise sunuyor. Güvenoyu alan bakanlar ile hükümeti kuran cumhurbaşkanı, bütçenin hazırlanması, nükleer programlar, dış politika gibi önemli konularda yetkilere sahip oluyor.

Hükümetin sunduğu tasarılar ise meclisin onayı ile yürürlüğe giriyor. Hazirandaki seçimler için namzetler öncelikle adaylık müracaatı yapıyor. Bu tarih, 7 Mayıs’ta başlıyor. Partiler bir aday çıkartmıyor, kişiler ferdî olarak müracaat yapıyor. Adaylık başvuruları anayasayı koruyucular konseyi tarafından bir filtreye tâbi tutuluyor. Koruyucular Konseyi doğrudan dinî lidere bağlı bulunuyor ve kendi kaideleri çerçevesinde bir filtreleme sistemi uyguluyor. Konseyin onayından geçen adaylar seçim propagandalarına başlıyor.

İran’da cumhurbaşkanlığı seçimleri halkın doğrudan katılımı ile yapılıyor. Cumhurbaşkanı halkın doğrudan oyu ile seçiliyor ve 4 yıllığına görev yapıyor. Cumhurbaşkanı seçilmesi için bir adayın yüzde 50 artı 1 oy alması gerekiyor. Aksi takdirde seçim sonucunun belirlenmesi ikinci tura kalıyor. İkinci turda ise en yüksek oyu alan iki aday yarışıyor. Yüzde 50+1 oy alan cumhurbaşkanı oluyor. Cumhurbaşkanı üst üste 2 dönem görev yapabiliyor.

Bu sebeple şimdiki cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad seçimlerde aday olamayacak. Yeniden seçilebilmesi için en az bir dönem ara vermesi gerekiyor.

Başa dön tuşu