İran İslam cumhuriyeti dışişleri bakanı Hüseyin Emir Abdullahian Almanya, Fransa ve Avusturya dışişleri bakanları ile gerçekleştirdiği telefon görüşmede İran’ın AB ile dengeli dış siyaseti ve BERCAM nükleer anlaşma konusunda fikir teatisinde bulundu.
Hüseyin Emir Abdullahian ayrı ayrı yapılan söz konusu görüşmelerde Viyana’da BERCAM nükleer anlaşmanın ihya edilmesi konusuna değinerek, “Viyana müzakerelerinin İran çıkarları ve haklarını sağlaması gerektiğini ve Amerika’nın sorumsuz davranışları ve AB’nin eylemsizliğinin de son bulması gerektiğinin” altını önemle çizdi.
İran dışişleri bakanı Viyana görüşmeler temelinin kabul edilebilir olduğunu ve gerçekleşmekte olduğunu fakat İran’ın haklarının temini ve yaptırımların gerçek anlamda kaldırılmasıyla sonuçlanacak müzakerelerin savunulabileceğini söyledi.
İran’da Ayetullah Seyid İbrahim Reisi başkanlığında 13. Hükümetin göreve başlamasından önce Viyana’da BERCAM nükleer anlaşmasının ihya edilmesi için 6 tur görüşme gerçekleşti. Viyana müzakerelerin şekillenmesinin hedefi ise, Beyaz Saray’ın İran’a karşı uyguladığı tüm tek taraflı yaptırımların kaldırılması ve bunların doğruluğunun kanıtlanması şartıyla Amerika’nın BERCAM nükleer anlaşmasına geri dönmesidir.
BERCAM nükleer anlaşmanın ihya edilmesi için başlıca adım olarak Amerikan yaptırımlarının kaldırıldığının onaylanması ve ardından İran’ın BERCAM sorumluluklarına geri dönmesi konusu, İran’ın Viyana görüşmelerindeki kesin siyasetidir. Fakat Amerika 6 tur müzakerelerde “adıma karşı adım” siyasetini vurguladı, fakat bu da İran tarafından onaylanacak bir konu değildir.
İran’a göre BERCAM nükleer anlaşmadan ayrılan taraf Amerika olduğu için ilk adımda Amerika kendi sorumluluklarına geri dönmeli ve İran ise Amerika tarafından atılan adımların doruluğunu denetlemeli, ardından BERCAM taahhütlerine geri dönmeli. Fakat Amerika’nın izlediği tek yanlı siyasetlerinin devam etmesi ise Viyana’da İran’ın eski hükümetinin müzakerelerini sonuçsuz bıraktı.
İran’da yeni hükümetin göreve başlaması ile BERCAM nükleer anlaşmanın tekrar ihya edilmesi için yeni tur müzakere tarihi hakkında şimdilik her hangi bir karar alınmamıştır fakat İran defalarca vurguladığı gibi sırf müzakere için müzakere yapmayı kabul etmiyor. BERCAM nükleer anlaşmanın ihya edilmesi için tek yol, Avrupa ve Amerika’nın anlaşma yükümlülüklerine gerçek anlamda geri dönmeleri, sorumlulukların doğruluğu onaylanmanın ardından İran’ın da BERCAM geri dönülebilen sorumluluklarına geri dönmek için adımlar atmasıdır.
İran dışişleri bakanı Hüseyin Emir Abdullahian’ın da Fransa, Almanya ve Avusturya dışişleri bakanları ile yaptığı telefon görüşmede belirttiği gibi İran BERCAM’ın korunması için kendine düşen temel payını, Amerika’nın illegal ve gerekçesizce anlaşmadan ayrılması ve Avrupa’nın pasifliğine karşı bir yıllık stratejik sabırla gösterdi. Bu yüzden artık sıra, BERCAM anlaşmasının diğer taraflarının bu konuda gerekli şekilde eşlik ederek kendi sorumluluklarını yerine getirmelerindedir.
Amerika’nın BERCAM nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesi ve ardından Avrupalıların BERCAM sorumluluklarını görmezden gelerek eylemsizlikleri ve beceriksizliklerine karşı İran’ın göstermiş olduğu mantıklı tutum, Tahran’ın sorumlu olduğu fakat artık bundan sonra her hangi bir müzakereye katılmayacağını gösteriyor. İran ancak halkının hakları ve çıkarlarını hissedilir sonuçlarla sağlayacak olan müzakerelere katılacaktır.
Trump’ın İran siyasetlerinin yenilmiş olduğunu belirten Joe Biden hükümetinin siyasetleri, onun da pratikte İran’a karşı aynı siyaseti izlediğini gösteriyor. Biden tüm eski iddialarına rağmen İran İslam cumhuriyetine karşı baskı siyaseti için illegal yaptırımları kullanmaya çalışıyor. fakat dışişleri bakanı Emir Abdullahian’ın da belirttiği gibi, “İran böyle baskılara teslim olmayacaktır.”
