Saad El Hariri Kabinesinin Kurulmasının Gecikme Nedenleri
Saad El Hariri’nin geçen günlerde Lübnan’da yeni kabineyi tanıtması bekleniyordu. Ancak onun kabine tanıtımı ertelendi. El Hariri’nin yeni kabineyi kurmaktaki gecikmesi hususunda iki temel nedene değinmek mümkün.
Bu nedenlerin biri El Hariri’nin siyasi konumunun sarsılması ve diğeri de onun önerdiği kabine şekli ve yapısı idi.
Saad El Hariri son dört yılda üçüncü kez kabineyi kurmakla görevlendirilmiş. Bu aşamanın 2016 ve 2018’deki süreçler ile farkı El Hariri’nin son dönemde daha az oy alması ve sırf kabine kurmak için gerekli olan 65 sandalyeyi elde etmesiydi. Bu husus El Hariri’nin Lübnan’da kabine oluşturmakla ilgili tahminlerinin yanlış olduğunu gösteriyor. Çünkü El Hariri ve destekçileri kabineyi oluşturabilecek tek kişinin Saad El Hariri olduğunu lanse etmeye çalıştılar. Ancak sadece 65 parlamenterin güvenoyunun alınması Lübnan’da kabine oluşturma sürecinin zor olacağını gözler önüne serdi.
Fransız Foreign Policy bu hususta şöyle yazdı:” Acaba Lübnan sorunları ve yaşadığı durum, El Hariri’nin istifasına yol açmadı mı? O zaman neden mevkiine dönmüştür? ” Gerçekte El Hariri’ye karşı muhalifliğin artmasının nedeni de onun daha önce Lübnan başbakanı olması ve zaten sorunların ve itirazların artması ile istifa etmek zorunda kalmasıdır. Son bir yıl içerisinde ise Lübnan’da sorunlar azalmamış daha da artmıştır.
El Hariri’nin kabine oluşturmasındaki gecikmenin bir başka sebebi de onun önerdiği kabinenin şekli ve yapısıdır. El Mustakbel Hareketi başkanı gayrı siyasi kabinenin kurulmasına vurgu yapıp teknokrat kabineden yana olmuştur. Saad El Hariri’nin bu önerisi Fransa’nın Lübnan kabine oluşturma yönündeki inisiyatifi sayılır. Fransa Beyrut patlamasının ardından Emmanuel Macron üzerinden bu öneriyi ortaya attı.
Buna rağmen El Hariri’nin bu yöndeki önerisi ciddi muhalefet ile de karşılaştı. Çünkü bir yandan zaten El Hariri’nin kendisi de teknokrat değil tam olarak siyasidir ve diğer yandan da kimi Lübnanlı siyasi hareketler özellikle de Cebral Basil başkanlığındaki Özgür Ulusal Hareket de siyasi-teknokrat yapılı kabinenin oluşturulmasına vurgu yapıyor. Buna paralel olarak Amerika ve Suudi Arabistan da Lübnan’daki kabine oluşturma sürecine tüm müdahalelerine ilaveten siyasi olmayan hükümetin kurulmasından yana olup bu kabineyi Hizbullah’ı Lübnan’ın siyasi yapısından uzaklaştırmak ve hükümetten koparmak istiyorlar.
Buna ilaveten El Hariri yeni kabinenin oluşturulması için kimi bakanlıkların dönüşlü olmasını da önermiştir. Lübnan’ın El Cedidi kanalı ise bu hususta görevlendirilen başbakan Saad El Hariri’nin yol haritasında bakanlıkların Lübnan’ın farklı aşiretleri arasında paylaşılmasını önerdiğini belirtti.
Saad El Hariri ve cumhurbaşkanı Michel Aoun arasında varılan anlaşmaya göre Şii grupların elinde bulunan Hazine bakanlığı hariç diğer bakanlıklar dönüşlü olacaktır.
Lübnan’da bakanlıkların dönüşlü ve belli dönemler ile el değiştirmesi Lübnan’da daha önce yaşanılmayan bir durumdur. Bir diğer yandan ise bakanlıklara yönelik fırkacı ve paylaşımcı bakışların ortadan kalkması için dönüşlü bakanlık önerisi de işe yaramayacak tam tersi bu ülkedeki siyasi ihtilafları daha da arttıracaktır.
