AB dış siyaset sorumlusu Federica Mogherini Cuma günü yaptığı açıklamada, Amerika yaptırımlarına rağmen İran ile ekonomi ve ticari ilişkileri arttırmak istediklerini vurguladı.
Mogherini “mali mübadelelerde Amerika ağırlığını” hatırlatarak, Amerika yaptırımlarının yaşanması ile İran ile işbirliğinin zor olacağını belirtti.
AB dış sorumlusu Federica Mogherini’nin sözleri, son aylarda ve Amerika’nın Bercam’dan çekilmesi ardından Avrupalı yetkililerin sözlerinin tekrarından ibaretti fakat bu kez Mogherini Amerika yaptırımları karşısında AB’nin zayıflığını itiraf ediyor. AB Bercam’ın korunması için bazı önlemler almıştır fakat gerçekleşmesi veya etkisi hakkında her hangi bir garanti veremiyor.
İran İslam cumhuriyeti cumhurbaşkanı Hasan Ruhani AB yetkilileri ile görüşmelerinde AB’nin önerdiği yarım paketinin umut vermediğini belirterek, belirli bir takvime göre gerçekleştirilebilen bir program istedi.
Bundan bir süre önce AB’nin, Bercam Ortak Komisyonu oturumu ardından yayınladığı bildiride, bankacılık kanallarının korunması, İran petrol ve doğal gaz ihracatının devam etmesi ve olumlu yatırımların yapılması için uygun ortamın hazırlanması konuların İran’a önerilen pakette yer aldığını belirtti.
İran AB ile çeşitli görüşmelerinde Bercam’ın korunması için müzakere ve çözüm yollarının bulunması için sürenin sonsuz olmadığını,
AB’nin dünyadaki diplomatik itibari sayılan Bercam’ın korunması ve devam etmesi için gereken garantilerin İran’a verilmesini belirtmiştir.
İran, Bercam anlaşmasına bağlı kalmak için kendi şartlarını Brüksel’e ilan etti fakat AB şimdiye kadar İran’a, bu bağlamda bir program ve pratik garanti verememiştir, üstelik AB üyeleri arasında Amerika’ya karşı ekonomi mücadele konusunda görüş birliği mevcut değildir. Avrupa tarafından İran ile teamül ve Bercam anlaşmasını koruma konusunda iyi bir siyasi irade hissediliyor fakat bu konuda pratik imkanların varlığı konusunda bazı şüphelerin söz konusu olduğu gözleniyor.
Bercam nükleer anlaşması, İran ve 5+1 grubu arasında uzun süreli ve sıkı müzakerelerin sonucudur. AB için nükleer anlaşmada önemli
olan konu ise tüm söylentiler ve konuşulanlara rağmen ekonomi ve ticari kâr değildir. Avrupa’nın Bercam nükleer anlaşmasını korumadaki en önemli önceliği Ortadoğu bölgesinde ve doğal olarak Avrupa’da güvenliğin sağlanarak korunmasıdır. Avrupa’nın güvenliği Bercam’ın kırılması ile yoğun bir şekilde tehlikeye girecektir.
AB ayırca Bercam nükleer anlaşmasını bir model olarak koruyarak dünyanın siyasi denklemlerinde daha yoğun ve koyu rol oynamaya çalışıyor; böylece Bercam modelini kullanarak Kore yarım adasının krizi gibi uluslararası krizleri müzakere yolu ile sonuca vardırmaya çalışıyor, fakat Bercam’ın feshedilmesi ile bu hayal ve umut yok olacaktır.
Almanya eski dışişleri bakanı Sigmar Gabriel şöyle diyor: Biz Bercam nükleer anlaşmasını onu tahrip edecek her türlü etkene karşı korumak istiyoruz, zira bu anlaşmanın bozulması dünyanın geriye kalan kısmına çok tehlikeli bir mesaj olacaktır.
Aslında AB Bercam nükleer anlaşmasını koruyarak kendi güvenlik, siyasi ve sosyal çıkarlarını korumaya çalışıyor. Avrupa bu yolla uluslararası alanda kendi diplomatik gücünü ispat etmeye gayret ediyor fakat ekonomi sebepler ve büyük Avrupa firmalarına etkinliğinin az olması nedeni ile şimdiye kadar İran İslam cumhuriyetine Bercam nükleer anlaşmadaki çıkarlarının sağlanması konusunda bir garanti verememiştir. Bu konu ise Bercam’daki taahhütler ile ilgili endişelerin artmasına sebep olmuştur./
