İmam Humeyni’nin (r.a) 14 yıllık sürgünden sonra İran’a dönüşü ve on günlük fecrin başlangıcı

İran İslam Devrimi’nin kurucusu Ayetullah Ruhullah Humeyni, 14 yıllık sürgünden sonra 1 Şubat 1979 Perşembe günü ülkesine döndü. Onun gelişi, On Günlük Fecr’in (Şafak) başlangıcını işaret eden devrimde önemli bir an oldu.
İmam Humeyni, Şah rejiminin aylardır uyguladığı acımasız baskı ve sert müdahalelere rağmen ülkenin dört bir yanındaki şehir ve kasabalarda cesurca protesto gösterileri düzenleyen Şah karşıtı devrimcilerin oluşturduğu kalabalık tarafından İran’a geri davet edildi.
Son derece popüler devrimci liderin dönüşü, İran’ın son Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin 16 Ocak 1979’da ülkeden kaçmasından sadece iki hafta sonra gerçekleşti.
İmam Humeyni’nin gelişi, Şapur Bahtiyar’ın geçici hükümetinin çökmesine ve Pehlevi rejiminin 10 gün sonra, 11 Şubat 1979’da tamamen devrilmesine, İslam Devrimi’nin zaferine yol açtı.
Bahtiyar hükümetinin İmam Humeyni’nin dönüşünü engelleme girişimi
Şah, kaçmadan önce iktidarı son başbakanı olan Shapour Bahtiyar’a devretmişti. Ancak Bahtiyar’ın otoritesi zayıftı ve hükümeti kontrolü sürdürmekte zorlanıyordu.
İmam Humeyni’nin başlangıçta 26 Ocak’ta İran’a dönmesi planlanıyordu ancak Bahtiyar’ın geçici hükümeti, onun gelişini engellemek amacıyla tüm havaalanlarını kapatacağını duyurdu.
Şah’ın gidişinden kısa bir süre sonra, Paris’te sürgünde olan İmam Humeyni, havaalanları yeniden açılır açılmaz geri döneceğini ve İran halkıyla birlikte Pehlevi rejimine karşı mücadeleye devam edeceğini duyurdu. Bu arada, liderlerini karşılamak isteyen devrimciler ve halk, onun güvenli dönüşünü organize etmek için özel bir “karşılama komitesi” oluşturdu.
Bahtiyar hükümetinin havaalanlarını kapatma kararı yaygın protestoları ve grevleri tetikledi. İlahiyat öğrencileri ve din adamları ülke genelindeki dini okullarda oturma eylemleri düzenlerken, büyük şehirlerde kitlesel gösteriler patlak verdi. Sadece Tahran’da, çatışmalarda 28 kişi öldürüldü. Protestocular, “Bahtiyar, yetkisi olmayan Şah’ın bir hizmetkarı” gibi sloganlar attılar.
Pehlevi rejiminin yetkilileri, İmam Humeyni geri döndüğünde hayatta kalma şanslarının çok az olduğunu ve rejimin çöküşünün an meselesi olduğunu gayet iyi biliyorlardı.
29 Ocak’ta havaalanları yeniden açıldı. Sonunda, 1 Şubat 1979’da sabah 9:30’da İmam Humeyni muzaffer bir şekilde İran’a döndü ve İslam Devrimi’nin zaferine giden son geri sayım olan On Günlük Fecr’in başlangıcını işaret etti.
Varışta, Mehrabad Uluslararası Havaalanı’nda gazetecilere hitap ederek şunları söyledi: “Hepinize sevginiz için teşekkür ediyorum. İran halkının sevgisi omuzlarımda büyük bir sorumluluk ve bunu geri ödeyemem. Birlik zaferin anahtarıdır.”
Tarihi bir karşılama: Milyonlar İmam Humeyni’nin memleketine dönüşü için toplandı
İmam Humeyni’nin gelişi İran tarihinin en büyük halk toplantılarından birini tetikledi. Muhafazakar tahminler Tahran sokaklarını dolduran insan sayısının üç milyonu aştığını gösteriyor.
Havaalanından, mücadelede ölen birçok devrimcinin gömüldüğü Behesht-e Zahra mezarlığına doğru ilerledi. Yol boyunca milyonlarca insan sokakları doldurdu, adını haykırdı, pankartlar salladı ve uzun zamandır beklenen dönüşünü kutladı. Mezarlıkta, yüz binlerce kişi onun konuşmasını dinlemek için toplandı.
Büyük kalabalığa hitap ederek, halkın fedakarlıklarını kabul etti: “Birçok trajedi yaşadık. Kadınlar kocalarını, erkekler çocuklarını kaybetti. Bu hareket için hayatlarını verenleri gördüğümde, üzüntü ve büyük bir sorumluluk hissediyorum. Tanrı uğruna bu kadar çok fedakarlık yapan bir millete teşekkür edemem.”
İmam Humeyni, Bahtiyar’ın geçici hükümetine doğrudan meydan okuyarak muhalefetini ilan etti ve meşhur yeminini etti: “Onların dişlerini dökeceğim.”
Ayrıca halkın iradesine dayanan ve halkın oyuyla belirlenen İslami bir hükümet vizyonunu da yineledi.
İmam Humeyni’nin dönüşü devrimsel ivmeyi yoğunlaştırdı. 8 Şubat 1979’da, bir grup **İran Hava Kuvvetleri komutanı, pilot ve personelinin (Homafaran) devrime bağlılık yemini etmek için İmam Humeyni’nin ikametgahını ziyaret etmesiyle önemli bir an yaşandı. Onların firarları, Şah’a olan askeri bağlılığın çöküşünü işaret etti ve rejimin yakın çöküşünü işaret etti.
Bu arada ordu, tarafsızlığını ilan ederek sıkıyönetim ilan etmeyi reddetti.
4 Şubat 1979’da İmam Humeyni, Mehdi Bazergan’ı geçici hükümetin başbakanı olarak atayarak devrimin siyasi geçişini daha da sağlamlaştırdı.
Devletin hızla dağılmasıyla birlikte, Pehlevi rejimi 11 Şubat 1979’da tamamen devrildi ve bu, İslam Devrimi’nin nihai zaferi oldu.
İranlılar her yıl İmam Humeyni’nin dönüşünü ve On Günlük Fecr kutlamalarını hem İran’ın içinde hem de dünyanın dört bir yanında anmaktadır. Çeşitli törenler, kültürel etkinlikler ve İmam Humeyni’nin öğretilerinin okunması devrimin öneminin bir hatırlatıcısı olarak hizmet eder.
İslam Devrimi Lideri Seyyid İmam Ali Hamaney, Fecrin hatırasının “ulusal bir hazine” olarak korunmasının önemini defalarca vurguladı.