İran islam cumhuriyeti cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Hindistan başbakanı Narendra Modi’nin resmi daveti üzerine bu ülkeye 3 günlük bir ziyaret gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı Ruhani Perşembe sabahı Hindistan’a yolculuğu başlamadan önce basın mensuplarına yaptığı açıklamada ” İran ile Hindistan’ın ilişkisi her iki ülke için önemlidir” dedi. CumhurbaşkanıTransit meselesinin her iki ülkenin önceliklerini oluşturduğuna işaretle Çabahar limanının genişlemesi ve bu yolla Hindistan’ın Afganistan ve orta Asya bölgelerine bağlanmasının her iki ülke için önemli olduğunu kaydetti.
İran ve Hindistan kültürel ve bilimsel münasebetlerindeki ortaklıkları nedeniyle tarihi açıdan iyi bir ilişkiye sahip bulunup Farsça’nın yüzyıllarca Hind yarımadasının kullanılır dili olduğu sebebiyle her iki ülkenin siyasi ve ekonomik ilişkilerinde etkin bir rol ifa etmiştir. Kültürel ortaklığın önemi nedeniyle İran cumhurbaşkanı Ruhani ilk etapta Haydarabad eyaletine gidip, bu eyalet ve güney Hindistan müslümanları ile görüştü. İki ülke arasındaki münasebetlerin temelini kültür oluşturup İran-Hindistan ilişkilerindeki çeşitlilik de bu zengin medeniyet vasıtasıyla her iki ülkeyi stratejik işbirliği yoluna sevk etmiştir.Bu arada İran’ın doğu güney bölgesinde yer alan Çabahar limanı Tahran ve Yeni Dehli’nin stratejik işbirliğinin merkezini oluşturmuştur. Çabahar okyanus limanı, Doğu ile Batı ve Kuzey ile Güney arasında bir bağlantı noktası teşkil edip bu hassas coğrafi bölge Hindistan’ı İran’la uzun vadeli işbirliği yapmaya yönlendirmiştir.
Hindistan Çabahar limanı vasıtasıyla stratejik orta asya bölgesine ve Afganistan’a bağlanmış olacak ve bu koridor Hindistan’ın enerji alanındaki ihtiyaçlarını giderme konusunda önemli bir rol ifa edecek.Enerji güvenliğinin sağlanması Hindistan için hayati öneme sahip, bu nedenle Hindistan ticari ilişkilerine Çabahar projesinde çeşit kazandırmak için böylesi münasebetleri genişletmeye çalışmıştır. Bu çerçevede Hindistan Başbakanı’nın Mayıs 2016’daki İran ziyareti ile iki ülke arasında, özellikle transit ve enerji konulu 12 anlaşma imzalandı.Bu anlaşmalardan biri Hindistan’ın Çabahar’ın şehit Beheşti limanını genişletmeye katılmasıdır.İmzalanan anlaşma uyarınca Çabahar şehit Beheşti limanının ilk aşamasını genişletme ve bu limanın iki iskelesinin yönetimini 85 milyon dolarlık bir yatırım ve 23 milyon dolar gelir ile 10 yıl boyunca Hindistan üstlenmiştir.
Hali hazırda Çabahar limanının kapasitesi transit için 8,5 milyon ton olup bu rakamın 15 milyon tona varması hedefleniyor bu da Çabahar okyanus limanının Hindistan için bir köprü olarak orta asya ülkelerine varma nedeniyle önemlidir.
Ruhani Hindistan ziyareti öncesi gazetecilere yaptığı açıklamada İran, Hindistan ve Afganistan arasında işbirliği anlaşmasının imzalandığını hatırlatarak, “Bu doğrultuda Çabahar’daki Şehit Beheşti limanı 17 ülkenin yetkililerin katılımıyla açıldı ve Çabahar limanının kapasitesini 8,5 milyon tona kadar yükselttik. Ayrıca Çabahar-Zahedan Demiryolu Projesi’ne sağlanan yatırım, İran ve Hindistan arasında olan diğer bir konudur” ifadelerini kullandı.
İki ülkenin bölgesel ve uluslararası meseleler konusunda ortak kaygılara sahip olduğunu söyleyen Ruhani, Hindistan ziyaretinde Hindistanlı yetkililerle terörizmi de konuşacağını aktardı.Cumhurbaşkanı Ruhani Cumartesi günü Yeni Delhi’ye geçerek, burada Hindistan Cumhurbaşkanı ve Başkanı tarafından resmi ve ortak törenle karşılanacak.
