İsfahan kentinde dün düzenlenen bir etkinlikte konuşan İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, ABD’nin İran politikasını eleştirerek; “İran’ın nükleer programını barışçıl olmadığını göstermeye çalışan ABD’liler, ‘İran atom bombası üretmek istiyor’ dedi ve aynı gerekçeyle 20 yıl boyunca İran’a yönelik acımasız ve illegal yaptırımlar uyguladılar.” dedi.
İslami sözlerine şöyle devam etti:
“Bu süre zarfında Ajans müfettişleri inceleme yaptı ve numuneler aldı, onlar önceden ilan edilmemiş nükleer tesis olmadığını ve iddia edilen içeriklerin suçlamalardan başka bir şey olmadığını tespit etti. Her halükarda İran İslam Cumhuriyeti nükleer faaliyetlerini sınırlama karşılığında Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmayı imzaladı. İran, yaptırımların kaldırılması ve güvenin inşa edilmesi için anlaşmaya imza attı.”
İran ile BM Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri ABD, Rusya Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te nükleer anlaşma imzalandığını hatırlatan İslami, şunları kaydetti:
“Ülkemiz tüm yükümlülüklerini yerine getirerek anlaşmaya uydu ancak birkaç ay sonra ABD yönetimi KOEP anlaşmasından çekildi ve yükümlülüklerini yerine getirmemekle birlikte hiçbir ülkenin İran’la işbirliği yapmasına izin vermeyerek yaptırımları uygulamaya başladı. ABD’liler barışçıl faaliyetlerin yürütülmesine izin vermediler, hatta gıda ve tıbbi ilaç konusunda baskı kurdular.
Şimdi ABD liderleri, KOEP anlaşmasına geri dönmeye karar verdiler ve devam eden müzakereler aynı yönde, ancak nükleer koruma konularının KOEP’ten ayrı olduğunu iddia ediyorlar, halbuki ikisi de bir tartışma konusu.”
Muhammed İslami, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA), ABD’nin İran’ın nükleer programıyla ilgili suçlamasını onaylamadığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı İslami, ABD’nin kötü emellerine ulaşmak için İran halkına yönelik yaptırımları yoğunlaştırdığını da sözlerine ekledi.
İran Nükleer Anlaşması
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran arasında 2015 yılında ‘Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ adı verilen ve İran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren anlaşma imzalanmıştı. Eski ABD Başkanı Donald Trump 2018 yılında tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş, İran yönetimi de nükleer faaliyetlerini anlaşma öncesine döndürmüştü.
Bunun üzerine ABD yönetimi, İran’ı ağır ekonomik yaptırımlarla hedef almıştı. Nükleer anlaşmaya dönüş için Avusturya’nın başkenti Viyana’da Nisan 2021’de İran, Fransa, Rusya, Çin, İngiltere ve Almanya arasında müzakerelere başlanmıştı. ABD Başkanı Joe Biden’ın Kasım 2021’de göreve başlamasıyla ABD’nin de anlaşmaya dönmesi için görüşmeler yürütüldü.
İran ile 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.
