
2015 tarihli İran’la nükleer anlaşmanın (Kapsamlı Ortak Eylem Planı, -KOEP-) tarafları, ABD’nin imzasını geri çekmesinin ardından bundan sonrasını görüşmek için ilk kez bir araya geldi.
Yaklaşık 3 saat süren toplantı sonrası mutabık kalınan ortak açıklamayı duyuran Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, tüm tarafların nükleer anlaşmanın ‘tam ve etkili şekilde uygulanmasını’ kabul ettiğini söyledi.
İRNA’nın haberine göre, komisyon oturumu yayınlanan bildiriyle sona erdi. Bildiride, İran’la iktisadi ilişkilerin geliştirilmesi, korunması ve yükseltilmesine vurgu yapıldı.
‘İran ile ticaret yapan özellikle küçük ve orta ölçekli ekonomik yapıları destekleme ve bu şirketlerin İran’daki ticari ve finansal faaliyetlerini koruma niyetlerini’ de ifade eden KOEP katılımcıları, ABD’nin tehditlerine rağmen İran’ın petrol ihracatının sürmesine destek çıktı.
Ortak açıklamada “KOEP katılımcıları nükleer anlaşmanın tam ve etkili şekilde uygulanmasına olan bağlılıklarını yineledi. Taraflar KOEP’in nükleer silahların yayılmasının önlenmesi açısından küresel yapının temel unsuru ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2231 sayılı kararı ile desteklediği gibi çok taraflı diplomasinin önemli bir başarısı olduğunu hatırlattı” denildi.
Ortak açıklamada “Katılımcılar iyi niyetli ve yapıcı bir atmosferde şu hedeflere olan bağlılığını beyan etti: İran’ın petrol ve gaz kondensatı, petrol ürünleri ve petrokimya ürünleri ihracatının sürmesi, İran’daki yatırımları ve onunla olan ticareti destekleme, şirketlerin ABD yaptırımlarının sınırötesi etkilerinden korunması.
Taraflar ayrıca anlaşmanın nükleer ile ilgili tüm maddelerine tamamen uyulması ihtiyacına vurgu yaptı.
Mogherini, ortak komisyonun ortak çabaları ilerletmek için tekrar bir araya geleceğini belirterek, taraf ülkelerin hedefleri hayata geçirme noktasındaki kararlığını vurguladı.
Bu arada toplantıdan sonra açıklama yapan İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Viyana toplantısında ilerleme kaydettiklerini söyledi.
İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) artı Almanya’nın (5+1) taraf olduğu KOEP, BM Güvenlik Konseyi tarafından da onaylanmıştı. Ancak ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs 2018’de İran’la nükleer anlaşmadan çekildiklerini açıkladı, anlaşmaya sadık ülkelere de baskı uygulamaya başladı.